Program 2024

Podobnie jak na obszarze całej III Rzeszy i na terytoriach okupowanych, również w Görlitz pracowali robotnicy przymusowi, wśród nich jeńcy wojenni. Musieli pracować w ciężkich warunkach przy budowie i naprawie dróg, wydobyciu węgla w kopalniach, w rolnictwie i wielu gałęziach przemysłu. Wystawa zatytułowana „Przeciw zapomnieniu: praca przymusowa w Görlitz w czasach nazizmu” będzie prezentowana podczas festiwalu w przestrzeni miejskiej Görlitz-Zgorzelec. Wystawa pokazuje miejsca pracy przymusowej w Görlitz, a także relacjonuje indywidualne losy ludzi z różnych stron świata, którzy byli wykorzystywani tu do pracy przymusowej.

Wystawa ma charakter komplementarny wobec wydanej przez Meetingpoint „Mapy miasta z historycznymi miejscami pracy przymusowej w Görlitz w latach 1939–1945”. Podczas oprowadzania goście dowiedzą się o tym mrocznym rozdziale historii miasta.

Twórczość artystyczna, mimo utraty wszelkich swobód, mimo warunków urągających godności człowieka? – Nie tylko w Stalagu VIII A byli jeńcy, którzy znajdowali na to siły. Także w innych miejscach nazistowskich zbrodni ludzie odnajdywali w sztuce siłę i wolę przetrwania. To pozwalało im nie dać odebrać sobie człowieczeństwa.

Podczas koncertu wykonane zostaną prawie zapomniane utwory ludzi, którzy mimo uwięzienia w obozach koncentracyjnych nadal tworzyli. Do takich utworów należą pieśni Ilse Weber i Viktora Ullmanna. Ale w czasie tego wieczoru zabrzmią także kompozycje Norberta Glanzberga, Ivana Fischera i Gustava Mahlera. Utwory zostaną wykonane przez prof. Thilo Dahlmanna (bas-baryton) i Dorianę Tchakarovą (fortepian). Wydarzenie organizowane jest we współpracy ze stowarzyszeniem Ars Augusta e.V. w ramach projektu „Young Europe Sings – European Art Song Academy”.

Thilo Dahlmann

Po ukończeniu z wyróżnieniem w roku 2007 studiów wokalnych na Uniwersytecie Folkwang w Essen, bas-baryton Thilo Dahlmann został członkiem Międzynarodowego Studia Operowego przy Operze w Zurychu. W kolejnych latach został uhonorowany kilkoma nagrodami i występował na scenach operowych w Niemczech i Europie. Jednak Thilo Dahlmann występuje przede wszystkim jako śpiewak koncertowy z szerokim repertuarem pieśniarskim. Oprócz działalności artystycznej, Thilo Dahlmann jest profesorem śpiewu na Uniwersytecie Muzyki i Sztuk Scenicznych w Stuttgarcie. Był również profesorem w Wyższych Szkołach Muzycznych w Kolonii, Frankfurcie i Grazu.

Doriana Tchakarova

Doriana Tchakarova, laureatka licznych konkursów, jest pianistką odnoszącą międzynarodowe sukcesy, a jej nagrania płytowe zostały uhonorowane znaczącymi nagrodami. Jako kameralistka i pianistka towarzysząca śpiewakom odnosi sukcesy na głównych scenach koncertowych w Niemczech i Europie, a także na ważnych festiwalach, takich jak Heidelberger Frühling, Oxford International Song Festival, Dresdner Musikfestspiele, Liedfestival Sindelfingen, Mozartfest Würzburg i Schubertiada Barcelona. Artystka jest również wykładowczynią akompaniamentu dla śpiewaków na Uniwersytecie Muzyki i Sztuk Scenicznych w Stuttgarcie. Jest poszukiwaną korepetytorką-pianistką na licznych mistrzowskich kursach śpiewu i międzynarodowych konkursach wokalnych.

Cmentarz II Armii Wojska Polskiego jest największą wojskową nekropolią w Polsce. Pochowanych jest tu ponad 3400 polskich żołnierzy, z których większość poległa w Saksonii. W latach 1945–1946 dokonano ekshumacji na polach bitew i założono dzisiejszy cmentarz w Zgorzelcu. Cmentarz został uroczyście otwarty 16 kwietnia 1947 roku. Podczas oprowadzenia zostaną przedstawione historia tego miejsca, upamiętnienie i tło historyczne. Dwoje zgorzeleckich historyków, Urszula Zubrzycka i Piotr Pietryk, przybliży również zwiedzającym historię powstania II Armii Wojska Polskiego oraz przebieg walk toczonych przez polskich żołnierzy na Łużycach i w Saksonii.

Prof. Dr. Dieter Bingen
Były dyrektor Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich w Darmstadt (DE)

Prof. Dr. Adam Szpaderski
Uniwersytet SWPS w Warszawie (PL), przewodniczący Rady Konsorcjum Sieci „Liga Pamięci Jenieckiej”

Dr. Agnieszka Wierzcholska
Fundacja Pomnik Pomordowanych Żydów Europy (Stiftung Denkmal für die ermordeten Juden Europas), Dom Polsko-Niemiecki.

Moderation: Dr. Kazimierz Wóycicki
Historyk, ekspert ds. Niemiec i Ukrainy  (PL)

Znaczenie przepracowania zbrodni II wojny światowej i związanej z nimi kultury pamięci, a także stawania w obronie naszych demokratycznych zasad i społecznego konsensusu w sprawie praw człowieka, prawdopodobnie nigdy nie było większe niż teraz. Wspominając losy ponad 120 000 jeńców Stalagu VIII A Görlitz, widzimy przerażające podobieństwa do rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie. W tej dyskusji panelowej chcemy stworzyć przestrzeń do ożywionej dyskusji na temat wpływu działań wojennych na terytorium Ukrainy i popełnionych tam zbrodni na nas tutaj, w trójkącie granicznym, i w Europie. W drugiej części wydarzenia serdecznie zapraszamy publiczność do wzięcia udziału w dyskusji.

Wydarzeniu będą towarzyszyć muzycznie Lauren Leidermann (śpiew) i Olga Dribas (fortepian).

Lauren Leiderman

Lauren Leiderman jest Amerykanką, która mieszka w Niemczech od 2014 roku. Pracuje w Hillersche Villa w Zittau jako pedagożka i historyczka zajmująca się żydowską historią powiatu Görlitz. Dzięki swojej pracy Lauren odnalazła i pomogła nawiązać kontakty ponad stu potomkom i ocalałym członkom przedwojennej społeczności żydowskiej w Görlitz i okolicach. Jest administratorem przewodnika „Stolpersteine” (Kamienie Pamięci) po Görlitz/Zgorzelcu i niestrudzenie kontynuuje swoją pracę, aby przybliżyć miastu kolejne indywidualne żydowskie losy i móc wmurować kolejne Kamienie Pamięci. Lauren jest profesjonalną śpiewaczką operową, występowała w wielu teatrach operowych w Stanach Zjednoczonych.

Olga Dribas

Urodzona w Białorusi pianistka Olga Dribas jest od 2006 roku stałym gościem Teatru w Görlitz. Zagrała wiele koncertów kameralnych oraz występowała z Neue Lausitzer Philharmonie. Od początku sezonu 2008/2009 jest stałym członkiem zespołu Teatru Görlitz, a od sezonu 2009/2010 pełni funkcję kierownika korepetytorów-pianistów. Swoją edukację muzyczną rozpoczęła w wieku 5 lat w Państwowym Gimnazjum Muzycznym w klasie fortepianu, a od 1993 roku studiowała w Konserwatorium Muzycznym w Mińsku. Kontynuowała studia w Białoruskiej Akademii Muzycznej w Mińsku na kierunkach: fortepian, muzyka kameralna i akompaniament, które ukończyła z wyróżnieniem w 2001 roku. Zdobyła pierwszą nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Kameralnej w Smorgoniach w Białorusi.

Zainspirowani prawykonaniem „Quatuor pour la fin du temps” Oliviera Messiaena, połączyliśmy zespół muzyki współczesnej (Ensemble Écoute), młodą kompozytorkę (Dahae Boo) i artystę audiowizualnego (Juan Ignacio Guerra), aby stworzyć multidyscyplinarny spektakl. Immersyjna i reaktywna inscenizacja cyfrowa zostanie zrealizowana w trakcie wykonywania trzech utworów muzycznych: „Quatuor pour la fin du temps” Messiaena, „Stalag VIII A” Tristana Muraila i „Après, le Silence” Dahae Boo. Projekcje wideo i efekty świetlne live odgrywają fundamentalną rolę w narracji tego spektaklu i jego integracji z przestrzenią.

Ensemble Écoute

Ensemble Écoute to mający siedzibę w Paryżu zespół muzyki współczesnej założony w 2015 roku z inicjatywy dyrygenta Fernando Palomeque i kompozytora Alexa Nante. Zespół współpracuje bezpośrednio z najmłodszym pokoleniem kompozytorów i kompozytorek, a jednocześnie poświęca dużo uwagi historycznie ważnemu repertuarowi XX wieku. Stara się przekazać różnorodną gamę muzycznych form ekspresji szerokiej publiczności podczas koncertów, instalacji audiowizualnych i projektów multidyscyplinarnych.

Ensemble Écoute regularnie występuje podczas wielu festiwali, m.in. Action ! Création ! i Aux Armes, Contemporains we Francji. W czasie zagranicznych tournées zespół występował m.in. w Niemczech, Korei Południowej i USA.

Intensywne kontakty ze wschodzącymi kompozytorami i kompozytorkami skłonił zespół do urządzenia rezydencji artystycznych w celu pogłębienia współpracy między poszczególnymi kompozytorami a zespołem. Pierwszy album zespołu, Creo, jest dedykowany pierwszym kompozytorom-rezydentom i jest dostępny na wszystkich platformach streamingowych. Obecne kierownictwo artystyczne zespołu to Fernando Palomeque i Rachel Koblyakov.